روستای تجره رود (چوخور یورد) یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان تیرچایی، واقع در بخش کندوان شهرستان میانه و با فاصله 30 کیلومتری از شهر میانه قرار دارد.
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا 120 نفر و تعداد خانوار آن، 39 خانوار است.
قریب به ۳۰۰ سال پیش، بر اثر یک زلزله مخرب، بافت قدیمی روستا که در یک گودی(علت نامگذاری قبلی روستا هم به این خاطر بوده است) و در دامنه یک تپه باستانی که روی آن تپه، قلعه سترگی ساکنین روستا را از گزند یاغیان و… در امان نگه داشته بود، قرار داشت به کلی تخریب گردیده و بازماندگان آن حادثه دلخراش اقدام به مکان‌یابی جدید و با فاصله نزدیک از محل تخریب شده و بر روی زمین مسطح فعلی که در ارتفاع بالاتری قرار داشته، مبادرت به احداث بنا و روستا کردند و در زمان پهلوی اول که در ولایات ترک نشین و با سیاست تغییر اسامی روستاها و شهرها از زبان ترکی به فارسی، اسم روستا از چوخوریورد به تجره رود تغییر یافت.
دکتر فیروز سیمین فر در کتاب خود «نگاهی نوین به اسامی کهن در شهرستان میانه» در مورد وجه تسمیه اسم روستا می‌نویسد:
تئجه رق (تئجه ره) (Tecərə)
اسم روستایی در بخش کندوان دهستان گرمه‌ی شمالی می‌باشد که بصورت تجرق به فارسی نوشته می‌شود.
تئجه رق در زبان محاوره‌ای شهرستان میانه بصورت تئجه ره تلفظ می‌شود.
اسم یکی از رودهای فرعی تشکیل دهنده‌ی گرمه چای نیز تئجره چای می‌باشد همچنین تئجه ره چای، اسم دیگر آبادی قشلاقی چوخوریورد نیز می‌باشد.
تئجه رق واژه‌ای قدیمی است که شکل اولیه‌ی آن تیغراق یا تیقراق که بعلت نوشته شدن با الفبای فارسی و عربی بصورت تیگراق و تیجراق ومخفف آن تیجرق در آمده است.
«تیقراق» از نظر ریشه شناسی، از دو قسمت «تیقرا» و «اق» درست شده است که بعلت ختم شدن ریشه فعلی (تیقرا) به حرف صدادار، حرف صدادار پسوند حذف شده است.
«تیقرا ریشه فعلی مصدر «تیقراماق» به معنی دلیر شدن و جلد شدن می‌باشد.»
«اق» در زبان ترکی آذربایجانی پسوند صفت ساز و اسم ساز می‌باشد و موقع اضافه شدن به ریشه فعل، صفت و اسم‌هایی می‌سازد که خاصیت و کیفیت را می‌رساند مانند صفت‌های قورخان (ترسو) و اویناق (رقصان) و اسامی باتاق (باتلاق) و یاتاق(محل خواب).
بنابراین با در نظر گرفتن مطالب فوق تئجه رق به معنی «دلیر و چابک» و آبادی تئجه رق به مفهوم آبادی (طایفه‌ی) دلیر و چابک خواهد بود.
فعل «تیقراقلاندی» به معنی «شخص، دلیری و چابکی نموده» از همین ریشه ساخته شده است.
به نظر نگارنده واژه‌ی «تیقران» که امروزه بصورت تهران استعمال می‌شود از همین ریشه ساخته شده است. تیقران واژه‌ای مرکب (صفت فاعلی) می‌باشد که از ریشه فعلی «تیقرا» به اضافه‌ی پسوند «ان» ساخته شده است. پسوند «ان» در زبان ترکی هنگام اضافه شدن به ریشه فعلی صفت فاعلی می‌سازد. مثل؛ ساتان (فروشنده) و چالان (نوازنده).
واژه‌ی قدیمی تیقران در اثر تبدیل شدن حرف «ق» به حرف «ه» بصورت تیهران در آمده است. مثل تبدیل قوقون به قوهون (به معنی خربزه عطر آگین) و تبدیل قالی به هالی و تبدیل دوقتور به دوهتور.
تهران در زبان فارسی بصورت تهران تلفظ و نوشته می‌شود.
بنابراین تیقران (تهران)، به معنی دلاور و دلیر بوده و منظور از قریه یا شهر تهران، قریه یا شهر شخص یا طایفه‌ی دلاور خواهد بود.
روستای تجره رود (چوخور یورد)
تصاویر ارسالی از آقای محمد صمدی
🎥 ویدئویی از طبیعت یکی از کوچه باغ‌های این روستا
اگر اطلاعات موثق دیگری از روستای چوخور یورد دارید لطفاً آن را از طریق فرم دیدگاه‌های زیر با ما به اشتراک بگذارید تا به نام شما در این مطلب برای سایر خوانندگان به اشتراک بگذاریم.
و در صورتی که اطلاعات ارسالی را از کتاب یا وبلاگ خاصی بدست آورده‌اید لطفاً منبع آن را نیز همراه با مطلب ارسالی قید کنید.
