کلیبر یکی از شهرستانهای استان آذربایجان شرقی است. جمعیت این شهرستان ۸۹٫۶۹۸ نفر (سرشماری سال ۱۳۸۵خ) و مرکز آن شهر کلیبر است.
سابقه تاریخی
سیاح غرب به نام ابنحوقل در سال ۳۶۷ هجری از منطقه کلیبر دیدن کرده و مینویسد: سیاهکویه (قره داغ) کوهی بس بزرگ است و مردم آنجا به سیصد زبان تکلم دارند. در سراسر آن باغها و گلها و آبراههها و نیز فلاحان دیده میشوند، سرزمین پر برکت و حاصلخیز است چنانکه میوههای آن هدر رود و خوردن آن رایگان است. در این ناحیه همیشه ابر است و آفتاب کمتر میتابد.
موقعیت جغرافیایی
شهرستان کلیبر با وسعت 2072 کیلومتر مربع (4.5 درصد مساحت استان) در 165 کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با شهرستان خداآفرین، از سمت شرق با استان اردبیل، از سمت غرب با شهرستان ورزقان و از سمت جنوب با شهرستان اهر هممرز است.
اقلیم و آب و هوا
شهرستان کلیبر از نظر آب و هوا چهار فصل، دارای تابستانهای معتدل، کوههای جنگلی پوشیده از درخت و زمستانهای پربرف است. از لحاظ پستی و بلندی این شهرستان منطقهای کوهستانی بوده و رشته کوه اصلی آن با نام قرهداغ دارای قلل متعدد با ارتفاعات متفاوت است.
بیشتر قلل این رشته کوه در دو شهر اهر و کلیبر واقع شده و از جمله قلل گشتسر (2940 متر)، قاضی بلاغ (2700 متر)، شیور (2652 متر)، سارپارق (2860 متر) و زینقالو (2900 متر) در این منطقه استقرار یافتهاند.
نقاط تاریخی و دیدنی
قلعه بابک یا قلعه بذ (مهمترین اثر به جا مانده از تمدنهای گذشته بر بالای کوههای مهجور در ۵ کیلومتری جنوب غربی کلیبر)، قلعه پیغام (در ۱۰ کیلومتری جنوب کلیبر در نزدیکی روستای پیغام مربوط به دوران قبل از اسلام)، مسجد جامع کلیبر، قصر آیینهلو، تفرجگاه قلعه درهسی (در ۳ کیلومتری جنوب غرب کلیبر (اخیرا در این منطقه عملیات اجرایی ساخت تلهکابین و مجتمع تفریحی آغاز شده است)
منبع نوشته: eachto.org
کلیبر و جاذبه های گردشگری آن
قلعه بابک یکی از جاذبههای گردشگری کلیبر
قلعه بابک یکی از معروفترین آثار تاریخی شهرستان کلیبر است. از تبریز به سمت کلیبر جادهای معروف به جاده قلعه بابک وجود دارد که با شهر کلیبر ۳ ساعت فاصله دارد. بابک خرمدین یکی از مبارزان ایران باستان بود که قیام مردمی ضد خلیفههای عباسی را رهبری میکرد و به مدت ۲۲ سال در این دژ مستقر بود و ارتش سرخجامگان را هدایت میکرد.
دژ بابک بالای کوهی از رشتهکوههای کلیبر با ارتفاع ۲۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و عمق درههای اطراف آن عمق ۴۰۰ تا ۶۰۰ متر است. برای رسیدن به قلعه بابک باید آماده مسیری سخت و کوهستانی باشید اما ساختمان قلعه و محیط اطرافش ارزش طی کردن مسیر و کوهنوردی را دارد.
پارک جنگلی مکیدی کلیبر
پارک جنگلی مکیدی در درهای سرسبز و خرم قرار گرفته است که منظرهای بیهمتا در آذربایجان شرقی دارد. جنگل مکیدی، به دلیل چشمههای پرآب، طبیعتی بکر و زیبا دارد.
آبوهوای مطبوع جنگل برای گردشگران بسیار دلپذیر است. درختهای فندق، گردو و ذغالاخته درختان این منطقهاند. بوتههای آویشن، شیرینبیان و کهلیکاوتی از گیاهان داروییاند که در جنگل به چشم میخورند. پارک جنگلی مکیدی که منطقهای حصار شده است برای استراحت و توقف بسیار مناسب است.
منطقه آینالو و طبیعت کلیبر
جنگلهای ارسباران یکی از زیباترین مناطق شهرستان کلیبر است. منطقه حفاظتشده آینالو از بکرترین جاذبههای تماشایی جنگل ارسباران است. منطقه آینالو میزبان گونههای کمیاب جانداران است. پلنگ، مارال، اردک سرسفید و خروس قفقازی پوشش جانوری و درختان افرا، سرخدار، ممرز، گلابی وحشی، گیلاس وحشی و زالزالک پوشش گیاهی جنگل را تشکیل میدهند.
منبع نوشته: otaghak.com
مسجد جامع و حمام شاه عباس کلیبر
یکی از زیباترین شهرستان های ایران که در شمال غرب، در استان آذربایجان شرقی و نزدیک به مرز آذربایجان و ارمنستان قرار گرفته است کلیبر نام دارد.
داخل شهر معماری های قدیمی و آثار باستانی هم وجود دارد، مسجد جامع و حمام قدیمی کلیبر از آن جمله است.
قلعه پیغام
قلعه پیغام در شهرستان کلیبر از قلعه های مورد استفاده بابک خرمدین در جنگ با اعراب بوده که دستورات نظامی را از این قلعه بوسیله آتش به سایرین اطلاع میدادند. این قلعه دژ دفاعی شهرستان کلیبرکنونی یا بذ قدیمی بوده است. باستان شناسان تاریخ این قلعه را به دوران قبل از اسلام و اشکانیان نسبت داده اند.
این قلعه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه دره سی کلیبر
منطقه قره داغ (ارسباران) که بعنوان زیست کره جهانی به ثبت رسیده است، با ۱۳۰ هزار هکتار مساحت از زیباترین جنگل هاى کوهستانى ایران است. گونه هاى مختلف گیاهى هزاررنگ و حیات وحش منحصر به فرد این منطقه بسیار ارزشمند است.
قره داغ به خاطر وجود کوههاى سرسبز، جنگل هاى زیبا، مراتع غنى و رودهاى پرآب، از طبیعت بسیار دل انگیز برخوردار است و کانون تجمع زیبایى، شکوه و عظمت طبیعت، قدمت تاریخى، تنوع گونه هاى گیاهى و جانورى است.
قلعه دره سی کلیبر نیز که در این منطقه واقع شده، دره ای جنگلی و سرسبز است که در جنگلهای ارسباران، در شمال استان آذربایجان شرقی و سه کیلومتری جنوب غرب شهرستان کلیبر قرار دارد.
آبدرمانی متاللی
چشمه متعلق یا متاللی یکی از مهم ترین چشمه های استان آذربایجان شرقی است که در شهرستان کلیبر واقع شده است. اغلب مردم مناطق شمال غرب کشور به ویژه ارسباران برای درمان بیماری های پوستی، مفصلی، رماتیسمی و عضلانی، سنگ کلیه و ناراحتی های معده به این مجتمع آب درمانی مراجعه میکنند.
چشمه آب گرم متعلق در سازمان جهانی یونسکو به عنوان یکی از جاذبههای گردشگری جنگل های ارسباران به ثبت رسیده است. برای رفاه حال گردشگران و استفاده بهینه آنان از این چشمه، آب معدنی این بخش مکانیزه شده و به عنوان بزرگ ترین مجتمع آب درمانی شهرستان کیلبر مورد استفاده قرار دارد.
آبگرم قلعه کندی کلیبر
قلعه کندی که دارای چشمههای آبگرم معدنی متنوع میباشد، در استان آذربایجان شرقی، شهرستان کلیبر واقع شده است. این چشمه های آبگرم از خاصیت درمانی برخوردار هستند و اغلب به درمان روماتیسم کمک میکنند.
چشمه آبگرم قلعه کندی نیز که در این منطقه قرار گرفته است بدلیل نزدیکی به جنگل های ارسباران و رود مرزی ارس هر سال گردشگران زیادی را از جمهوری آذربایجان، ارمنستان و نخجوان به خود جذب میکند.
دمای آب چشمه اصلی قلعه کندی ۷۵ تا ۸۰ درجه سانتی گراد و در استخرها به ۶۵ الی ۷۰ درجه می رسد. در آب چشمه املاح معدنی وجود دارد که به این آبگرم خاصیت درمانی بخشیده است.
روستای اجاق کندی کلیبر
اجاق کندی از روستاهای استان آذربایجان شرقی واقع در شهرستان کلیبر است. شهرستان کلیبر در جنگلهای زیبای ارسباران، در دامنه کوههای سرسبز واقع شده و طبیعت این منطقه از بهترین مناطق آذربایجان است. امامزاده زیبا و تاریخی روستای اوجاق کندی نیز در دل جنگل های ارسباران قرار دارد.
ناپشته کلیبر
ارسباران در گذشتهای نه چندان دور به محدوده وسیعی از کناره رود ارس حد فاصل جلفا تا مغان و بلندیهای سبلان، بزقوش و سهند اطلاق میشد. این منطقه در شمال غربی استان آذربایجان شرقی میان سه رودخانه مهم “ارس” در شمال، ” ایلگنه چای” در غرب و “کلیبرچای” در شرق واقع گردیده و از جنوب به ارتفاعات “سایگرام” متصل است.
منطقه حفاظت شده ارسباران نیز در کناره های جنوبی رود ارس در حوزه شهرستانهای کلیبر و ورزقان واقع شده و به عنوان ذخیره گاه بیوسفر جهانی به ثبت رسیده که از نظر پوشش گیاهی و حیات وحش بسیار ارزشمند است.
ارسباران علاوه بر تنوع عظیم گیاهی، عمده ترین گونه های پستانداران و پرندگان حمایت شده یا کمیاب چون مارال، شوکا، پلنگ، خرس قهوه ای، کل و بز گربه وحشی وپرندگان حمایت شده ای همچون سیاه خروس، قرقاول، دراج، طرلان و سایر پرندگان شکاری و طیف وسیعی از پرندگان کوچک (پاسری فرمها) را نیز تحت حمایت خود دارد.
ناپشته نیز که در این منطقه واقع شده از طبیعت زیبایی بهره مند است. ناپشته از نام روستایی در دهستان میشه پاره بخش مرکزی شهرستان کلیبر در استان آذربایجان شرقی گرفته شده است که در میان جنگلهای ارسباران قرار دارد. ادامه مسیر این روستا به ویرانه های کلیسای ناپشته می رسد که در میان جنگل سرسبز آرمیده است.
منبع: tripyar.com