شهر ترک یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی در شمال غرب ایران است. این شهر مرکز دهستان کندوان و بخش کندوان شهرستان میانه می‌باشد.
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا ۲۰۳۱ نفر و تعداد خانوار آن، ۶۰۲ خانوار است.
شهر ترک در میان جاده نیر به میانه واقع شده‌است. این شهر در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی شهر میانه (مرکز شهرستان)، در دشتی در جنوب قسمت میانی بخش کندوان واقع است و حدود ۵۲۵، ۱ متر ارتفاع دارد. دامنه‌های جنوبی رشته کوه بزقوش بر آن مشرف است.
ترک در منطقه آب و هوایی سرد و خشک قرار دارد. میانگین بیشترین دمای آن در تابستان‌ها °۳۵، میانگین کمترین آن در زمستانها °۱۸-، و میانگین بارش سالانه آن حدود ۲۵۰ میلی‌متر است.
آب شهر از رود و چشمه و قنات تأمین می‌گردد. از مراتع غنی و فراوان پیرامون شهر برای دامداری استفاده می‌شود. وجود رود و اراضی حاصلخیز و مراتع پیرامون را در پیدایش آبادی ترک و سکونت در آن مؤثر دانسته‌اند.
این منطقه به دلیل قرار گرفتن در جنوب دامنه‌های رشته‌کوه‌های بزقوش حاصلخیز بوده و باغات سیب این منطقه بسیار معروف است.
زبان مردم آن ترکی آذربایجانی است.
نام
واژه تَرْک در زبان‌های مختلف معانی متفاوتی دارد ولی معلوم نیست چرا این مکان به این نام خوانده شده‌است.
در زبان فارسی قدیم: عارضه‌ای است به مانند کلات اما راه دسترسی آن بر خلاف کلات که یک راه است در این عارضه راه دسترسی بیشتر است به عبارت دیگر این عارضه به تپه ای محسوب می‌گردد که نیمی از آن عارضه کمر است. حداقل یک سمت ترک پرتگاه وجود دارد.
در زبان فارسی: فرهنگ رشیدی، صفحه ۴۲۲ ترک را کلاه خود – سوزه کلاه و خیمه و مانند آن – و قصبه‌ای در آذربایجان معنی کرده‌است.
در زبان فارسی: فرهنگ ناظم‌الاطبا، جلد ۲، صفحه ۸۵۵ ترک را اسم فارسی دانسته و معنی کرده‌است: کلاه خود و مغفر که در روز جنگ بر سر نهند و میان بند عمامه؛ و بخش و سوز کلاه و خیمه و مانند آن همچون کلاه سه ترک و چهار ترک؛ و آن جای از پشت ستور سواری که در خلف سوار واقع شود و آنچه سوار در خلف خود از بار و اسباب سفری می‌بندد؛ و اسم خاص قصبه‌ای از مضافات آذربایجان.
در زبان ترکی: محمود کاشغری در دیوان لغات الترک ترک را به معنی زود و با شتاب ترجمه کرده‌است.
در زبان عربی: مصدر (عربی: تّرک) معنای گذاشتگی و هلیدن و وانهادن – گریختگی و فرار – قطع علاقه – عزلت و اعتزال – غفلت و اهمال – خطا و سهو را می‌رساند.
دکتر فیروز سیمین فر در کتاب خود «نگاهی نوین به اسامی کهن در شهرستان میانه» در مورد وجه تسمیه اسم روستا می‌نویسد:
تَرک (Tərk)
ترک مرکز بخش کندوان شهرستان میانه می‌باشد. از نظر لغوی ترک اسمی ساده می‌باشد.
ترک در زبان ترکی به معنی «پشت سرسوار درروی مرکب» می‌باشد.
ترک در زبان فارسی علاوه بر معنی فوق به معنی «واگذاشتن، ول کردن، دست برداشتن از چیزی و کاری» می‌باشد.
محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات الترک، ترک را«نام شهری در سرزمین تُرک» معنی نموده است.
داش مچید یا مسجد سنگی ترک که یکی از شاهکارهای هنر معماری اسلامی می‌باشد، در این روستا واقع شده است.
این مسجد، از آثار باستانی بسیار مهم آذربایجان (و شهرستان میانه) بوده و از شگفتی‌های منحصر بفردی برخوردار می‌باشد، شیوه‌ی معماری و مصالح بکار رفته در آن، باستان شناسان را بتحیر واداشته است. بنای مسجد و نمای بیرونی آن و همچنین محراب و ستون‌های مسجد همه یکپارچه از سنگ ساخته شده است و توسط کنده کاری‌های باشکوه و کتیبه‌های زیبای نستعلیق تزئین شده است. امید است که این بنای منحصر بفرد قدیمی متناسب با شأن و جایگاه خود حفاظت، مرمت و محوطه سازی شده و در معرض بازدید علاقمندان قرار گیرد.
بنابراین با توجه به مطالب فوق مفهوم لغوی آبادی ترک، آبادیی که در پشت تپه‌ها و بلندی‌ها واقع شده و یا آبادی که از آن دست برداشته شده است، خواهد بود.
تاریخچه
قدیمی‌ترین سندی که در آن نام ترک آمده است کتاب محمود کاشغری به نام دیوان لغات الترک نوشته شده به سال ۴۶۶ هجری قمری معادل ۴۵۶ هجری شمسی می‌باشد که در آن از تَرک به عنوان شهری از سرزمین تُرک یاد شده‌است.
از آثار باستانی باقی مانده در ترک می‌توان از بنای تاریخی مسجد سنگی ترک و قبرستان سادات نام برد.
زلزله مورخ دوم فروردین ۱۲۵۸ هجری شمسی که در ساعت ۳ و ۴۲ دقیقه بامداد با قدرت تخمینی ۶٫۷ در مقیاس بزرگی ریشتر به مرکز دامنه جنوبی رشته کوه بزقوش رخ داد باعث وارد شدن آسیب سنگین به ترک گردید.
ویرانی خانه‌ها در اثر این زلزله و رانش زمین موجب شد حدود ۵۰۰ نفر از اهالی ترک جان خود را از دست بدهند. ضمناً دو مناره مسجد سنگی ترک و گنبد آجری و بخش فوقانی دیوار آن تخریب گردید.
مشاهیر
- حبیب ساهر شاعر، داستان‌نویس و مترجم ایرانی
- سید واسع کاظمی ترکی، از شاگردان برجسته و اعضای جلسه استفتای آخوند خراسانی و پیش نماز مسجد سنگی ترک
آیت الله حاج شیخ محمد باقر ملکی ترکی (میانَجی) - حاج علی دواچی
- دکتر محمود ترکیان، استاد انستیتو مینرالوژی و پترولوژی دانشگاه هامبورگ، کاشف ماده معدنی ترکیانیت (TARKIANITE) با فرمول شیمیایی Cu,Fe)(Re,Mo)4S8)
منبع نوشته: ویکی پدیا
شهر ترک
برای مشاهده تصویر با سایز بزرگتر بر روی تصویر کلیک کنید
تصاویر ارسالی از آقای صمد میر عظیمی
اگر اطلاعات موثق دیگری از شهر ترک میانه دارید لطفاً آن را از طریق فرم دیدگاه‌های زیر با ما به اشتراک بگذارید تا به نام شما در این مطلب برای سایر خوانندگان به اشتراک بگذاریم.
و در صورتی که اطلاعات ارسالی را از کتاب یا وبلاگ خاصی بدست آورده‌اید لطفاً منبع آن را نیز همراه با مطلب ارسالی قید کنید.
یک نظر
سلام مهندس جان
پست ها بسیار عالی و قابل استفاده می‌باشد